مهرناز رمضانپور؛ علی شرقی؛ بهرام صالح صدق پور
دوره 9، شماره 34 ، شهریور 1398، ، صفحه 23-48
چکیده
مقدمه: گوناگونی جزء مهمی برای توسعه شهری عادلانه است. اما آنچه در محلههای گوناگون و ناهمگن به دلیل مجاورت گروههای مختلف اجتماعی-اقتصادی ساکن اتفاق میافتد، قضاوت و مقایسههای اجتماعی بر مبنای نمودهای عینی افراد است و این ارزیابی همسایگان، بر خودپنداره ساکنین تاثیر میگذارد. هدف پژوهش بررسی تاثیر ادراک شاخصههای کیفیت مسکن ...
بیشتر
مقدمه: گوناگونی جزء مهمی برای توسعه شهری عادلانه است. اما آنچه در محلههای گوناگون و ناهمگن به دلیل مجاورت گروههای مختلف اجتماعی-اقتصادی ساکن اتفاق میافتد، قضاوت و مقایسههای اجتماعی بر مبنای نمودهای عینی افراد است و این ارزیابی همسایگان، بر خودپنداره ساکنین تاثیر میگذارد. هدف پژوهش بررسی تاثیر ادراک شاخصههای کیفیت مسکن و محیط مسکونی در محله ناهمگن، بر عزتنفس ساکنین میباشد. روش: روش پژوهش از نوع همبستگی و مدلیابی معادلات ساختاری به روش تحلیل مسیر است. نمونه پژوهش دو گروه 250 نفری با سطح اجتماعی-اقتصادی مختلف در بافت ضعیف عمرانی و بافت مرفه زرگنده بوده که به روش نمونهگیری غیرتصادفی دردسترس انتخاب شدند. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه پژوهشگرساخته ادراک کیفیت مسکن و محیط مسکونی، پرسشنامه عزتنفس رزنبرگ (1965) و کوپراسمیت (1981) استفاده شد. دادهها با آزمونهای رگرسیون و مدلیابی معادلات ساختاری توسط نرمافزارهای SPSS-24 و AMOS تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که همبستگی معناداری بین متغیرهای پژوهش وجود دارد. در محلههای با سطح اجتماعی-اقتصادی پایینتر، ضرایب مسیر بین مولفه های ادراک بیرونی از یکپارچگی و جایگاه اجتماعی ساکنین (05/0p=، 199/0β=) ویژگیهای گذر (تاثیر غیرمستقیم) و فضای باز و سبز خصوصی مساکن (تاثیر غیرمستقیم) با عزتنفس عمومی و اجتماعی ساکنین معنادار میباشد. در محلههای با سطح اجتماع-اقتصادی بالاتر نیز، ضرایب مسیر بین مولفههای ادراک بیرونی از دسترسی به امکانات و خدمات (01/0p=، 294/0β=)، نمای ساختمان (05/0p=، 225/0β=)، تراکم ادراکی (تاثیر غیرمستقیم) و شرایط صوتی (01/0p=،270/0β=) با عزتنفس عمومی و اجتماعی ساکنین معنادار میباشد. نتیجه گیری: بطور کلی کیفیت شاخصههای مسکن و محیط مسکونی بر ادراک ساکنین و سلامت روان آنان تاثیر میگذارد. در محلههای ناهمگن به دلیل قرارگیری گروههای مختلف، مقایسهها و قضاوتهای همسایگان از نمودهای بیرونی که معرف وضعیت اجتماعی-اقتصادی افراد هستند خودپنداره آنها را شکل میدهد. بنابراین جهت زیستپذیری مجموعه های مسکونی متنوع شهری، لازم است هنگام برنامه ریزی و توسعه آنها، به متغیرهای کالبدی و انسانی که بر ارزیابیهای بیرونی و در پی آن ادراک و رفتار ساکنین با یکدیگر موثر است، توجه شود.